Ciśnienie osmotyczne to minimalne ciśnienie, które należy przyłożyć do roztworu, aby zapobiec wewnętrznemu przepływowi jego czystego rozpuszczalnika przez półprzepuszczalną membranę. Jest również definiowany jako miara tendencji roztworu do wchłaniania czystego rozpuszczalnika przez osmozę. Jest określony wzorem π = (liczba moli substancji rozpuszczonej / objętość) * R * T.